Eikenbomen met eikenprocessierupsen zijn te herkennen aan de specifieke nesten op de stammen of dikkere takken. De nesten zijn dichte spinsels van vervellingshuidjes met brandharen en uitwerpselen. De rupsen gaan ’s nachts in processie op zoek naar voedsel in de toppen van de boom. Grote groepen processierupsen kunnen een boom helemaal kaalvreten.

Eikenprocessierupsen komen vooral voor in de provincies Overijssel, Gelderland en Noord-Brabant. Wanneer je huid in aanraking komt met de brandharen van de eikenprocessierups, kunnen er klachten ontstaan. De brandharen zijn zo klein dat je ze niet kunt zien. Door trillingen van het verkeer of door de wind die de haren uit nesten blaast kunnen de brandharen tot wel 50- 100 meter verspreid worden. Bij contact met brandharen dringen ze gemakkelijk in de huid, ogen en luchtwegen. Dit veroorzaakt binnen een paar uur klachten zoals:

• Jeuk
• Bultjes of blaasjes op de huid
• Een rode huid
• Rode, dikke en soms ontstoken ogen
• Irritatie aan de luchtwegen

Belangrijk is om de haren eerst goed te verwijderen voordat je de huid gaat behandelen. Dit kun je het beste doen door met plakband deppende bewegingen te maken op de huid, waardoor de haren aan het stuk plakband blijven plakken.

De volgende adviezen helpen het contact met de brandharen te voorkomen en klachten zo veel mogelijk te vermijden: 

• Zorg dat uw hals, armen en benen bedekt zijn.
• Vermijd direct contact met rupsen, (oude) brandharen, spinselnesten en vervellingshuidjes.
• Vermijd wegen waar eikenbomen met processierupsen staan. Ook bomen met oude nesten kunnen gevaarlijk zijn. De achtergebleven brandharen kunnen alsnog verwaaien.
• Brandharen kunt u uit kleding verwijderen door ze grondig, bij voorkeur op 60ºC, te wassen.
• Trek kleding waarin brandharen zitten uit.
• Strip de huid met plakband om de haartjes te verwijderen (plak dit op de huid en trek het dan weer los).
• Spoel de huid of ogen goed met lauw water.
• Ga niet krabben of wrijven!

Als in uw tuin eikenbomen staan waarin eikenprocessierupsen voorkomen, bestrijd de rupsen dan niet zelf. Huur een deskundig bedrijf in of vraag advies bij uw gemeente. Ook na bestrijding kunnen de brandharen voor problemen zorgen. Daarom moeten de nesten echt volledig weggenomen worden.

Natuurlijke vijanden van de eikenprocessierups zijn koolmezen, sluipwespen en sluipvliegen. Hang nest- en insectenkastjes op in je tuin om het hier zo comfortabel mogelijk te maken en deze vijanden aan te trekken.

In het najaar worden eitjes gelegd, zodat deze kunnen overwinteren en in het voorjaar weer uit kunnen komen. Om preventief te bestrijden is het daarom van belang om in het najaar de toppen van de bomen aan te pakken zodat de eitjes zich niet kunnen nestelen.

Vanaf juli zal de rups zich ontpoppen tot vlinder. Het acute gevaar is dan geweest. Maar mocht je toch last hebben van allergische klachten, dan wordt geadviseerd om ramen en deuren in ieder geval van april tot juli gesloten te houden.

Bij hevige jeuk kan een zalf of crème met menthol, aloë vera of calendula verlichting geven. Dit kunt u zonder recept in de apotheek kopen. Meestal verdwijnen de klachten binnen enkele dagen tot twee weken. Onderaan deze pagina staan enkele producten weergegeven die je verlichting kunnen bieden bij huidklachten als irritatie en jeuk.  

• Bij oogklachten wanneer u in de buurt bent geweest van de eikenprocessierupsen.
• Ernstige allergische klachten, zoals benauwdheid, dikke oogleden, dikke lippen of een dikke tong.