Overgewicht
In Nederland heeft de helft van de volwassenen overgewicht (een BMI hoger dan 25) en één op de zes volwassenen heeft obesitas (een BMI hoger dan 30). Obesitas is wereldwijd een groeiend gezondheidsprobleem en kan leiden tot diverse gezondheidscomplicaties zoals hart- en vaatziekten, diabetes type 2, hoge bloeddruk en slaapapneu.
Body Mass Index
Aan de hand van het meten van de buikomvang en het berekenen van de Body Mass Index (BMI) is af te leiden of u een gezond gewicht, overgewicht of obesitas heeft.
Wat is overgewicht
Bij een BMI hoger dan 25 is er sprake van overgewicht en bevat het lichaam te veel vetweefsel. Overgewicht ontstaat als uw lichaam langere tijd meer voedingsstoffen binnenkrijgt en te weinig verbrandt. Uit voedingstoffen wordt de noodzakelijke hoeveelheid energie gehaald en verbrand. Maar overschotten slaat het lichaam op als reservevoorraad in de vorm van vet.
Wat is obesitas
Overgewicht en obesitas zijn niet hetzelfde. Bij een BMI van hoger dan 35 is er sprake van obesitas. Obesitas is een ernstigere vorm van overgewicht en wordt gekenmerkt door een overmatige ophoping van vetweefsel in het lichaam. Dit kan leiden tot diverse gezondheidscomplicaties zoals hart- en vaatziekten, diabetes type 2, hoge bloeddruk en slaapapneu.
Verschillende niveaus in eetgedrag
Hoe komt het toch dat sommige mensen altijd honger hebben? Waar komt een onweerstaanbare eetdrang of wel ‘craving’ vandaan? De oorsprong van deze problemen kan zich bevinden in de hersenen. Er zijn verschillende gebieden in de hersenen die hierin een belangrijke rol spelen en zo effect kunnen hebben op ons lichaamsgewicht.
Homeostatisch - “Heb ik eten nodig?”
Afwijkingen op homeostatisch niveau zorgen ervoor dat mensen met obesitas zich minder snel verzadigd voelen. Hiervoor zijn geneesmiddelen beschikbaar die verzadiging stimuleren.
Hedonisch - “Wil ik dit eten?”
Afwijkingen op hedonisch niveau zorgen ervoor dat mensen met obesitas meer drang tot eten en minder controle over eetgedrag ervaren. Hiervoor zijn geneesmiddelen beschikbaar die deze eetdrang verminderen.
Cognitief - “Ga ik dit eten?”
Op cognitief niveau wordt de bewuste keuze gemaakt te eten, wat te eten en hoeveel te eten. Hiervoor zijn leefstijlprogramma’s beschikbaar die zich richten op deze bewuste keuzes en helpen bij het vormen van gezonde gewoontes.
Oorzaken van obesitas
Obesitas is een complexe aandoening die niet alleen de fysieke gezondheid beïnvloedt, maar ook een aanzienlijke impact kan hebben op uw emotionele en mentale welzijn. Obesitas wordt veroorzaakt of in stand gehouden door een combinatie van factoren waaronder:
- Een ongezonde leefstijl met overmatige calorie-inname, een gebrek aan (kwalitatief goede) slaap en onvoldoende beweging leidt tot gewichtstoename.
- Sociale en economische omstandigheden kunnen invloed hebben op de toegang tot gezonde voeding en mogelijkheden voor lichaamsbeweging.
- Psychologische factoren zoals stress, verveling of depressie kunnen leiden tot een ongezond eetpatroon.
- Erfelijkheid kan een rol spelen bij hoe uw lichaam voedsel verwerkt en vet opslaat. Variaties in genen kunnen invloed hebben op de stofwisseling, eetlustregulatie en vetopslag. Mensen met een genetische aanleg voor overgewicht hebben een verhoogd risico.
- Sommige medische aandoeningen, ziekten en/of medicijnen kunnen gewichtstoename of het in stand houden van overgewicht bevorderen.
Wat is de oorzaak van uw overgewicht of obesitas?
Met de test op de website www.vetlastig.nl kunt u ontdekken wat de oorzaak is van uw overgewicht of obesitas. Doe de test en bespreek de testresultaten met uw arts. Op basis daarvan kunt u samen praten over uw overgewicht en de geschikte behandelmogelijkheden doornemen die bij uw situatie passen.
Gevolgen van obesitas
Obesitas heeft verstrekkende gevolgen voor de gezondheid, waaronder:
- Hart- en vaatziekten Een verhoogd risico op hartaanvallen, beroertes, en hoge bloeddruk.
- Diabetes type 2 Obesitas verhoogt het risico op insulineresistentie en verhoogde bloedsuikerspiegels.
- Slaapapneu Obesitas kan leiden tot ademhalingsproblemen tijdens de slaap.
- Gewrichtsproblemen Extra gewicht belast gewrichten, wat kan leiden tot osteoporose en artritis.
- Kanker Een verhoogd risico op bepaalde kankersoorten zoals borst-, darm- en nierkanker.
- Psychosociale problemen Obesitas kan leiden tot angst, depressie, en een laag zelfbeeld.
Stappen naar herstel
Leven met obesitas kan uitdagend zijn, maar er zijn manieren om een gezonder gewicht te bereiken en een gelukkiger leven te leiden:
- Gezonde eetgewoonten Kies voor een evenwichtig dieet rijk aan groenten, fruit, volle granen, en magere eiwitten.
- Regelmatige lichaamsbeweging Streef naar minimaal 150 minuten matige fysieke activiteit per week en twee keer per week bot- en spierversterkende oefeningen.
- Gedragsverandering Werk aan het ontwikkelen van gezonde eet- en beweeggewoonten door gedragsmatige interventies.
- Emotionele ondersteuning Zoek hulp bij vrienden, familie, of ondersteuningsgroepen om psychologische uitdagingen aan te pakken.
- Medische begeleiding Werk samen met zorgverleners voor een aangepaste aanpak van uw gezondheid.
Bij Alphega Apotheek snappen we dat obesitas moeilijk kan zijn. We helpen u graag met tips en leefstijladviezen.
Behandeling van obesitas
Er zijn verschillende behandelingsopties beschikbaar, afhankelijk van de ernst van de obesitas en de individuele omstandigheden:
- Leefstijlveranderingen Het eerste en vaak belangrijkste onderdeel van de behandeling is een combinatie van voedingsaanpassingen en lichaamsbeweging.
- Medicatie Voor sommige mensen kunnen medicijnen helpen bij gewichtsverlies. Deze worden voorgeschreven door de huisarts of specialist.
- Chirurgische ingrepen Bariatrische chirurgie, zoals een Roux en Y Gastric Bypass of Sleeve operatie kunnen overwogen worden met een BMI hoger dan 35.
- Gedragsmatige therapieën Deze kunnen helpen bij het ontwikkelen van strategieën om met eetdrang en stress om te gaan. Een voorbeeld hiervan is cognitieve gedragstherapie.
- Ondersteuningsprogramma's Groepen of programma's die begeleiding en steun bieden bij het aanpassen van levensstijlgewoonten. Zoals de Gecombineerde Leefstijl Interventie programma’s (GLI).