De meeste vrouwen komen tussen de leeftijd van 40 en 50 jaar in de overgang. In deze levensfase houden de eierstokken geleidelijk op met het produceren van oestrogenen. De menstruatie wordt onregelmatiger totdat deze vervolgens volledig stopt. De periode tot aan de laatste menstruatie wordt de menopauze genoemd.
De menopauze is niet hetzelfde als de overgang. De overgang staat voor de jaren na de laatste menstruatie waarin het lichaam van de vrouw aan verandering onderhevig is en duurt over het algemeen tot het 60e levensjaar.
Maar niet alleen de vruchtbaarheid verandert. Er gebeuren ook allerlei andere processen in het lichaam, die voor klachten kunnen zorgen. Zo krijgen veel vrouwen te maken met opvliegers en stemmingswisselingen. Ook meer en sneller transpireren is een veelgenoemde klacht. Net als moeheid, duizeligheid, hoofdpijn, ongewenst urineverlies en slaapproblemen.
Botontkalking
Door het wegvallen van de oestrogeenproductie in de overgang, verdwijnt het evenwicht tussen botaanmaak en botopbouw. Daarom treedt bij vrouwen vanaf de overgang een versnelling van de botafbraak op wat tot botontkalking, oftewel osteoporose kan leiden. Van het begin van de overgang tot drie jaar na de menopauze treedt er circa 16% botverlies op en daarna gaat dit met één tot twee procent per jaar verder. Een grotere breekbaarheid van de botten is het gevolg.
Om botbreuken te voorkomen, is het belangrijk om ervoor te zorgen dat de botten in optimale conditie zijn, voordat de overgang begint. Die optimale conditie wordt bereikt door voldoende lichaamsbeweging. Voor het behoud van sterke botten is calcium nodig. Over het algemeen is een dagelijkse hoeveelheid van 800 tot 1200mg voldoende. Calcium (kalk) komt voor in melk, bladgroenten, citrusvruchten, graanproducten en bonen.
De vorming van vitamine D door de huid wordt bij het ouder worden minder, doordat de huid dunner wordt. Daarom kan aan vrouwen vanaf 50 jaar extra vitamine D geadviseerd worden. Vitamine D draagt bij aan het behoud van gezonde botten.
Vaginale atrofie
Het is mogelijk dat u tijdens en na de overgang vaginaal ongemak ervaart. De huidlagen van de vagina worden dunner en bleker, droger en minder elastisch tijdens en na de overgang. Dit is het gevolg van de oestrogeendaling. Ook wordt de vagina langzamer vochtig bij seksuele opwinding, de pH-waarde stijgt. Deze veranderingen kunnen verschillende klachten veroorzaken:
- Pijnlijke vagina
- Droog en branderig gevoel
- Irritatie, jeuk of afscheiding
- Pijn bij het vrijen of aanraking
- Terugkerende blaasontsteking
Behandelmogelijkheden
Samen met uw huisarts kunt u de behandelmogelijkheden bespreken. De keuze voor een bepaalde behandeling is afhankelijk van de klachten, uw medische geschiedenis en persoonlijke voorkeur.
Hormonale behandeling
Met een hormoonbehandeling wordt het oestrogeenniveau in het lichaam weer aangevuld. Een behandeling met hormoon in de vorm van een crème of ovule vult het oestrogeen aan in de vagina. Het kan tot twee maanden duren voordat de werking optimaal is.
Niet-hormonale behandeling
U kunt ook vochtinbrengende gel of crème gebruiken voor de verlichting van de klachten. De werking van deze producten is direct, maar geeft een kortdurende klachtenvermindering. Dit zijn producten zonder medicinale werking.
Huidproblemen
De overgang heeft ook een relatief grote invloed op onze huid. Tijdens zowel de menopauze als de overgang gebeurt er van alles in uw lichaam. Het is met name het hormoon oestrogeen dat tijdens deze periode afneemt en juist dat hormoon speelt een belangrijke rol in de conditie van de huid. Uw gebruikelijke verzorgingsproducten werken mogelijk niet zo goed als vroeger. U kunt te maken krijgen met een verscheidenheid aan huidproblemen zoals:
Droge huid
Oestrogeen zorgt voor de aanwezigheid van zogeheten ‘waterbindende stoffen’ in de huid, zoals hyaluronzuur, ureum en glycerine. Door de afname van oestrogeen nemen de waterbindende stoffen in de huid ook af, waardoor deze uitdroogt.
Oudere huid
Door de afname van oestrogeen loopt de collageen- en elastineproductie terug en ontstaat een wat verouderde en dunnere huid waardoor rimpels, ingevallen wangen en wallen zichtbaarder worden.
Onrustige huid
Ons bloed bevat vrouwelijke hormonen, zoals oestrogeen en mannelijke hormonen, zoals testosteron. Bij vrouwen is de aanwezigheid van vrouwelijke hormonen hoger dan de aanwezigheid van mannelijke hormonen. Zodra de aanmaak van oestrogeen afneemt, verandert de verhouding met betrekking tot de mannelijke hormonen. De testosteron spiegel wordt relatief hoger en zorgt voor meer ‘mannelijke kenmerken’, zoals een verhoogde talgproductie en vettere huid.
Haargroei
De relatief hogere testosteronspiegel zorgt ook voor toenemende haargroei in het gezicht tijdens de overgang.
Huidverzorging tijdens de overgang
Om uw huid tijdens de overgang een handje te helpen, doet u er goed aan uitdroging zoveel mogelijk te beperken. Douche niet te lang en te heet. Dit zorgt namelijk voor het verdampen van vetten en zo voor een drogere huid.
Smeer bij voorkeur een dag- en nachtcrème met ingrediënten die zowel water aantrekken als water beter vasthouden. Voorbeelden van hydraterende ingrediënten zijn ureum, glycerine, dimethicone, shea butter, petroleum, ceramides en hyaluronzuur.
Ook het peelen of scrubben van de huid is aan te raden om het huidvernieuwingsproces te stimuleren.
Uw huid en voeding
Tijdens de overgang is het ook goed om op uw voeding te letten. Bepaalde voedingsstoffen hebben een direct effect op de huid. Omega vetzuren zorgen bijvoorbeeld voor een betere huidhydratatie. Deze omega vetzuren zitten in vis, noten en plantaardige oliën.
Ook is het goed om voldoende antioxidanten binnen te krijgen voor een betere huidbescherming. Antioxidanten zoals vitamine C, vitamine E, groene thee extract, zoethoutwortel extract en bakuchiol hebben een positieve invloed op de stevigheid van de huid. Voedingsmiddelen met een relatief hoge concentratie antioxidanten zijn onder andere brocolli, spinazie, boerenkool, blauwe bessen, bosbessen, avocado, vijgen, gember, ongebrande noten en pure chocolade.
Antioxidanten beschermen de huid niet alleen tegen veroudering. Ze zorgen tegelijkertijd dat de huid rustiger wordt en eventuele huidontstekingen verminderen tijdens de overgang.